Ahmet Cemal Pazarlı, Handan İnönü Köseoğlu, Nurşen Yaşayancan
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Tokat

OLGU: Kırkdört yaşında kadın hasta. Noktüri-pollaküri (gecede 6-7 kez) şikayeti nedeniyle araştırılan ve yapılan incelemelerde patolojik bulguya rastlanmayan hastanın diüretik kullanım öyküsü mevcut değildi. Sağlık personeli olan ve tarafımıza şikayetini belirten hastanın, fenotipik özellikleri nedeniyle yapılan sorgulamasında horlamasının olduğunu, gece uykudan zaman zaman tıkanmalarla uyandığı öğrenildi. Beden kitle indeksi 34.7 kg/m2, epworth uykululuk skoru:9 olan hastaya polisomnografi (PSG) planlandı. Sigarayı son altı aydır bırakmıştı, antidepresan dışında herhangi bir ilaç kullanım öyküsü yoktu. Yapılan PSG incelemesinde apne-hipopne indeksi (AHİ):17.2, AHİREM:15.4, AHİNREM:17.1, AHİsupin:25.9, AHİyan:7.7 (95 solunumsal olayın, 11 tanesi obstrüktif apne, 4 tanesi mikst apne, 4 tanesi santral apne, 76 tanesi hipopne), en uzun apne süresi 64 saniye, gece ortalama oksijen saturasyonu (O2 Sat):%96, minimum O2 Sat:%84 idi. Uyku evrelerinin dağılımı; REM:%15.2, N1:%5.7, N2:%55.2, N3:%23.8 şeklindeydi. Bu bulgularla ‘‘Sırtüstü pozisyonda ağırlığı aratan obstrüktif uyku apne sendromu’’ tanısı konulan hastaya pozitif havayolu basınç (PAP) titrasyonu yapıldı. Titrasyon gecesinin sabahında hasta son derece dinlenmiş bir halde uyandığını ve noktürisinin olmadığını belirtti. Otomatik CPAP cihazı reçete edildi.
TARTIŞMA: Nokturi gece idrar yapma ihtiyacı ile bir veya daha fazla uyanmayı ifade eder. Kadın ve erkeklerde yaş arttıkça görülme sıklığı artar. Diyabet, primer polidipsi, benign prostat hiperplazisi, hiperaktif mesane, vazopresin üretiminin azalması, konjestif kalp yetmezliği, alt üriner sistem obstrüksiyonları, periferik ödem, tıkayıcı uyku apne noktüri nedenleri arasında sayılabilir. Çocukluk çağında enürezis OSAS’ın klasik semptomu olmasına karşın, erişkinlerde sık rastlanan bir semptom değildir. Noktüri ile OSAS şiddeti ve vücut ağırlığı arasında ilişki olduğuna dair sonuçlar mevcuttur. Apne epizodları sırasında intratorasik basınçtaki negatif dalgalanmalar, kalbe venöz dönüşü artırır, sağ atrial duvardaki gerilme sonucu atrial natriüretik peptid (ANP) salınımı, idrar ve sodyum atılımı artar. CPAP tedavisi ile ANP düzeylerinin normale döndüğü gösterilmiştir. Çalışmalarda periodik mesane iskemisi sonucu gelişen kalıcı sinir hasarının, mesanenin artmış aktivitesine neden olduğu, CPAP tedavisi sonrası mesane kas tonusunun arttığı gösterilmiştir. Bu olgu, OSAS olgularında yaşam kalitesini bozan, fakat OSAS sonuçları açısından bakıldığında diğer sistemik etkilere nazaran daha geri planda kalan üriner sistem semptomlarına dikkat çekmek amacıyla sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: obstrüktif uyku apne sendromu, enürezis, noktürnal pollaküri